Driek

RIP Driek van Wissen, 1943-2010

Joris

Ik heb vanavond, met de poes op schoot,
de onrust uit het beestje weggestreken,
waarbij de goedzak mij heeft aangekeken
met ogen zo onpeilbaar diep en groot,
dat het mij één moment heeft toegeleken
als was hij eeuwen lang al deelgenoot
van het geheim van leven en dood
en nu dan op het punt stond om te spreken.

Een aandrang, waar hij niet voor is bezweken,
omdat hij langzaamaan de ogen sloot
en nog een lome haal gaf met zijn poot
als halve aai en onzachtzinnig teken
dat men hem ooit nadrukkelijk verbood
het zwijgen rond die zaken te verbreken.

Inge

Je was een kleine zeester
Van onvervuld verlangen
Mijn teerbeminde meermin
Door schaduwen omhangen

Van lieverlee
Ontsteeg je uit de zee

Nu ben je op het droge
En lig je in mijn bedje
En God het is een wonder -
We vormen zelfs een setje

Zo mooi
Getwee

Ik, schaduw

Een ander ben ik,
gestoken in míjn kleren
die met míjn naam wordt aangesproken.

Hij woont in hetzelfde huis als ik,
wij slapen met dezelfde vrouw
en lezen terzelfdertijd dezelfde boeken.

's Morgens wordt hij in mij wakker,
staat met mij op, wast zich en scheert mij,
wij nemen samen afscheid, lopen samen door de straten.

Hij werkt, hij denkt, hij eet voor mij,
uit míjn mond komen ook zíjn woorden.
Soms overvalt hij hersenschuddend mij
en grijpt de kans aan, in mij rond te moorden.

Ik haat hem: hij verraadt mijn geheimen.
Wat ik niet zeggen wil
schreeuwt hij voluit van de daken.

Ik weet niet meer wie ik ben,
ik weet niet waar hij mij zal leiden,
maar als ik niet meer leef
neem dan gerust zijn handschrift voor het mijne.

- Simon Vinkenoog
(uit Spiegelschrift - gebruikslyriek. Gedichten (1962))

du moment

Er is
een seconde
zoek.

De tijd
is op
de pijnbank gelegd.

De tong
van de tijd
is losgemaakt.

De tijd
heeft geschreeuwd.

De tijd
is geslagen
getrapt
en vernederd.

Ze hebben
de tijd
voor het voetlicht
gebracht
en het geweten
stond in brand.

Maar
er is
en er blijft
een seconde
zoek.

- Jan Arends
(1925-1974)

Vandeweek stond in de krant dat 2008 naast die 86.400 extra seconde nog een extra extra schrikkelseconde krijgt. Die was dus kwijt. Het jaar komt daarmee op een ongeëvenaarde 31.622.401 secondes. En zoals gewoonlijk tikken die aan het eind van het jaar stukken trager.

Dat krijg je met scriptiedrukte

Haar mystieke groene ogen
kijken mij verwijtend aan

Want ik heb nog steeds geen eten
in haar voerbakje gedaan.

Zuiver komen

Ik wil ooit gaan promoveren. Op de Reactie op de democratiseringsimpuls van D'66, Nieuw Links en dat soort jongerenbewegingen. Uit die reactie spreekt vooral een ander soort democratiebeleving, een interessant verschil dat tot op de dag van vandaag actueel blijkt en blijft.

Eén van de meest markante figuren uit die reactie - en derhalve de hoofdrolspeler in mijn voorbereidende scriptie - is Johan Scheps. Een strikte christen - én revolutionaire socialist. Voor hen die vinden dat dat niet kan, wijzend op Marx en Weber, heeft Scheps zijn weerwoordje wel. Zelfs een weergedicht. Ofwel, de Rode Droom als iets hoogs religieus. Meesterlijk.

Zuiver komen

Die tot het Socialisme komt,
vol eigen zelfbegeeren.
In roode massa samendromt,

om op dit zondig menschen-zijn,
zijn wereld te funderen,
die bouwt een wereld van den schijn.

Die tot het Socialisme gaat
vol eindig zelfverlangen.
Te midden dezer massa staat,

om voor dit eigen zelfgewin,
een wereld te ontvangen,
die treedt het roode rijk nooit in.

Die zich het Socialisme geeft
vol eigen zelf verwachten.
Met roode massa medeleeft,

om voor dit eigen zelfbejag
vervulling te betrachten,
voor dien komt nooit de roode dag.

Die voor het Socialisme strijdt
voor eigen lust beveiligd.
Met heel de massa mede-lijdt,

die viert het zuivere menschheids-feest,
dien wordt het al geheiligd,
door krachten van den Pinkstergeest.

'Zuiver komen' (2 jan. 1939), in J.H. Scheps, Geloof en Vertrouwen. Verzen van en in benauwenden tijd (Den Dolder 1941), na de oorlog herdrukt in Scheps inventariseert deel 1 (Apeldoorn 1973), 469-509, aldaar 473.

In de categorie 'Poëtische rijmelarij die je bedenkt op je fiets in de vroege ochtend':

De goudgeelbruine blaad'rengloed
't Is herfst. Seizoen van dood
Maar ik fiets het leven tegemoet
Naar de.... godverdomme! Die auto reed door rood!!!




(Maar het liep goed af hoor! Anders had ik dit niet getypt. Maar dat snapte je vast al.)

Door

Van het veinzen van de glimlach,
Het smalen in het hoofd,
Het netjes aangepast gedrag,
Met oostindisch doof gehoor:

De mens is weer mens,
De wereld draait door.

Balkenende vs. Schipholbrand...

"Kwestie van insteek"

Waarom altijd die voorkeur voor ellende,
die aandacht voor dat rots en naars en ruws?
Benadruk, vindt Jan Peter Balkenende,
nou eens de goede kanten van het nieuws.

Een voorbeeld: 'Ramp met doden op Schiphol'.
Waarom niet: 'Nederland weer minder vol'?



-
(Van het onvolprezen Dicht op het nieuws)

Gedicht voor een land op drift

en het was in de dagen van tuitend onthagen dat er nachten lengden
en de nachten waren niet stil te krijgen maar van berichten
en berichten over berichten gejaagde hoofden van hoogpotig licht
als fronsende spoken die het land ontdarend berilden
dat het overal begon te fnuiken

en het was in de nachten van daverend doemen dat het daagde
dat niets nog zichzelf leek en de ander niet meer op ons
dat blauw pas gaf in straten van waking daar lang genoeg
was geslapen en alom daagde dat waarden
wormen waren die knaagden in de onderbuik van de straat
waar niets meer binnensmonds werd verbeten en roep spoog
op alles wat was zoals het was want alles was te nieuw
en al veel te lang fout gegaan

het fluisteren in oren was hopeloos uit de mode geraakt
zoals geloof in geuren en hoop op lente van ogen
en zelden zag je een merel blozen van de klank
van liefde op stille lippen

en het was in die dagen van optuimelend onderroer en ramspraak
dat het aangespoelde hoofd van de dichter van duister werd gevraagd
te spreken van geloof hoop en liefde en dit is wat hij zei

wij moeten kerst verslapen en lente maken
op elkaars wangen

- Ilja Leonard Pfeijffer



(Lees de speech van Femke ook even!)

Mei revisited

Omdat het overmorgen 20052005 is! Een gedichtje over mei! Mijn Magnum Opus, in Gorteriaanse traditie!


Een nieuwe lente, een nieuw geluid
Oh nee, toch niet, alweer dat oude gezeur
Kunnen Wilders & PrdV niet mijn wereld uit?
Binnen twee jaar aan ka... oh, is dat de politie aan de deur? :/

Bloemenkind

Bloemenkind, zo ver weg van je geluk
Onder druk in wintergrijze stad
Bloemenkind, weer wachtend op de zomer
Dromer van lentegroene bloemenpracht
Bloemenkind, ik herken je onmacht
Maar die nacht, die gaat voorbij, besef dat!
Bloemenkind.

November 2004

Donkerder steeds bewolken zich de dagen
Tot ze verduisterd lijken als de dood
Nederland vernederd in grote nood?
Redelozen blijven zich zulks afvragen

Niemand, schijnt het me toe, houdt zich nog groot
En zo blijft iedereen verder doorzagen
Over moslims, lonsdale, rampspoed en plagen
Het land, schreeuwt men, staat in brand en kleurt rood

Stop nu. Ik vind het wel weer schoon genoeg.
Kappen nu met al dat elkaar gek maken!
Been there, done that, we hebben het wel gezien.

Gooi het toch over een andere boeg
En laten we d'animositeit staken
En praten over de tieten van Zjorzjien

Leuke dichtvormen (2): Grabbelton

De volgende dichtvorm, wederom uit het creatieve brein van Drs. P is de zogenaamde Grabbelton! Hijzelve weet ons het volgende te melden over dit genoegelijk gedichtje:

De grabbelton is in principe een vijfregelig versje (pentameter, abaab; a vrouwelijk, b mannelijk), waarin het laatste rijmwoord alle letters bevat die in de voorgaande rijmwoorden optreden.

Een voorbeeld:

'Je favoriete kostje' kweelde oma
Dus opa gaf gevolg aan deze roep
Kwam binnen en genoot van het aroma
Doch na de eerste hap viel hij in coma
Wat zat er in de macaronisoep?

Hoe nu zo'n grabbelton in elkaar te prutsen? Wel, ook dit is een kwestie van puzzelen. Men moet allereerst het eindrijmwoord bedenken, en zich afvragen of daar drie woorden uit te halen zijn met een feminine uitgang (dat ene masculine woord is nog wel te doen). Willen we een gedicht dat eindigt met 'pep-talk' dan maken we het onszelf heel erg moeilijk: daar zijn immers geen drie op elkaar rijmende feminine woorden uit te halen. (Hoewel 'kale' wel erg leuk is.) Ook het woord 'student' levert te weinig op (hoewel 'dutten' dan weer erg toepasselijk is), maar bij een dergelijk woord kun je sjoemelen: 'eerstejaarsstudent' is immers ook een woord. En dan zijn de rijmwoorden snel gevonden: dutten, trutten, Rutte. Het mannelijke rijmwoord is ook eenvoudig: tent. En daarna is het een kwestie van bij elkaar voegen.

De straten zijn vol van ballen en trutten
Maar 's nachts slaapt hij gedwongen in een tent
(Maar dat is de schuld van bewindsman Rutte)
Ach, stiekem kan hij overal wel dutten
Want lui is ie wel, die eerstejaarsstudent

Voilà, metrisch gezien rammelt het aan alle kanten, maar ik ben net zo lui als een eerstejaarsstudent hè. En zo heb je een idee, in ieder geval.

Varianten op de grabbelton zijn nog de "lobbertang", waarbij het eerste en laatste rijmwoord anagrammen van elkaar zijn, en de "notlebbarg", waarbij het eerste en laatste woord palindromen van elkaar zijn.

Een mooie, uitgebreide, lobbertang van de ijverige doctorandus is mijn favoriet:

Wat doen we met verkrampten en morbiden?
Ze schenden elke maatschappelijke norm
Je kunt hen kalmeren met bromiden
Maar zijn ze te genezen met boriden?
Geenszins. Ach, stuur hen maar naar Benidorm.

WC-wijsheid van de dag

Vindplaats: kelder van de Universiteitsbibliotheek.



Hoogste tijd dat ik ga solliciteren daar.

Leuke dichtvormen (1): Ollekebolleke

Omdat de kennis rondom bepaalde Nederlandstalige dichtvormen bij sommige van mijn vrienden schrikbarend is.

De ollekebolleke is een versvorm bedacht door drs. P en gerelateerd aan de Amerikaanse Double Dactyl. Het wordt beschouwd als light verse.

Voor een ollekebolleke gelden de volgende regels:
- twee keer vier regels;
- regels 1 tot en met 3 en 5 tot met 7 worden gevormd door een dubbele dactylus(*);
- regel 4 en 8 rijmen en bestaan elk uit een enkele dactylus (eventueel gedeeld met resp. regel 3 en 7);
- de eerste regel leidt in (niet verplicht);
- de tweede regel geeft het onderwerp aan (niet verplicht);
- de belangrijkste voorwaarde: regel 6 wordt gevormd door één woord van zes lettergrepen, waarbij de vierde lettergreep de nadruk heeft (vandaar: ollekebolleke).

Gaan wij al dichtend aan de slag, dan is er dus een aantal factoren waar van tevoren aan gedacht dient te worden. Het is het gemakkelijkst te beginnen met het woord op de zesde regel. Laten we 'intro-verschijnselen' pakken. Dat beperkt de aard van het gedicht, we zullen moeten ingaan op de studenten-introductie. Het woord 'intro-verschijnselen' geeft tevens een enigszins negatieve connotatie, dus is het zaak vermoeidheid uit te drukken. En daarna is het een kwestie van passen & meten, welke woorden passen wel, welke niet.

Het is weer eens zo ver:
Voelt als een tribunaal
Vol met gedwongen fun
En met veel bier

Slaapgebrek leidt ons tot
Intro-verschijnselen
Dus is de moeheid daar:
Ik wil weg hier

Natuurlijk is dit nog niet het 'echte werk'. Een waar ollekebolleke-gedicht maken is bijna een puzzel. Oplezen & declameren is al net zo genoegelijk, vooral en in het bijzonder als het onderwerp luchtig & humoristisch gebracht kan worden. Zo heeft drs. P. de Odyssee in 79 ollekebollekes verteld (geïnteresseerden, ik heb het boekje thuis liggen):

Inleiding / Voorbericht
Hier is lectuur voor u
Vol met verschijnselen
en dramatiek

Prachtige staaltjes van
Ongeloofwaardigheid
Onder deskundigen
Heet dat epiek.

Kijk, dat loopt al lekker. Het mooiste is als je een krachtige boodschap in één ollekebolleke weet te verpakken, zoals Serge Helfrich heeft gedaan:

Staphorst en Ermelo,
Epe en Barneveld,
Weten wel raad met de
Zorg voor het kind.

Dankzij een goede en
Ecclesiastische
Opvoeding blijft er geen
Kruis onbemind!

Tot zover de ollekebolleke. Radio-pepje uit.

____________________________
(*) de dubbele dactylus bestaat uit drie lettergrepen: de eerste beklemtoond, de volgende twee onbeklemtoond

Zomer '04

Omdat het Warm is, en Zomer, omdat het op mijn kamer nog steeds Warm is, en klam, om die reden ga ik nu een gedichtje schrijven. Houd van mij!

Zomer '04

Aaneengeregen nachten
vol verwachtingsvol wachten
in zinderende hitte

Aan't einde mijner krachten
heb ik slechts één gedachte:
ik ga toch liever pitten.


Weltrusten!