Verborgen geschiedenis

Annejet van der Zijl, Bernhard. Een verborgen geschiedenis

Ik besef dat ik veel mensen met dit verhaal hun held ontneem, en anderen hun schurk. Ik hoop er een mens voor te hebben teruggegeven.
pag. 388

Dat is gelukt. Annejet van der Zijl heeft in deze biografie van Bernhard een boeiend beeld geschetst van met name de eerste jaren van de prins. Een man die toch wel de topopportunist uit zijn familie van opportunisten kan worden genoemd, die uit berekenendheid een Nederlands bakvisprinsesje aan de haak sloeg. Maar tevens iemand die de regie niet in handen kon houden, en een slachtoffer van zijn eigen plannen werd. Bovenal een fantast, iemand die de smetjes op zijn blazoen met verve wegpoetste, maar zo radicaal dat er voldoende legendevorming optrad om de man ook als onmens te kunnen beschrijven (men denke aan de befaamde maar onbestaande stadhouderbrief). Van der Zijl slaagt er prima in om het door Bernhard gecreëerde rookgordijn weg te blazen. Over blijft een onzekere jongen, gevangen in zijn eigen web.